Wat is Smartengeld?
Wanneer je een vervelende gebeurtenis meemaakt, dan voel je je rot. Als je bijvoorbeeld door een verkeers- of arbeidsongeval gewond raakt, ervaar je pijn, stress en ongemak. Als iemand jou beledigt en leugens over jou verspreidt ben je natuurlijk woedend. Zo ook wanneer iemand jouw privacy schendt. Dan voel je je boos, onveilig en ongemakkelijk. Je bent natuurlijk zeer aangedaan als jij geconfronteerd wordt met ernstig letsel van een naaste. En je dompelt onder in rouw, wanneer deze naaste komt te overlijden. Er zijn legio nare gebeurtenissen te bedenken waardoor jij je rot kan voelen. Degene die aansprakelijk is voor deze gebeurtenissen moet jou compenseren voor het feit dat jij je rot voelt. Deze schadepost wordt immateriële schade genoemd. De vergoeding die je krijgt voor immateriële schade wordt smartengeld genoemd.
Hoe hoog is het smartengeld?
Ik sta veelal mensen bij die slachtoffer zijn van verkeers- en arbeidsongevallen. Hoe ernstiger en langduriger het letsel, hoe meer schadeposten moeten worden vergoed door de aansprakelijke partij. Vaak is het Smartengeld slechts een klein deel van de totale schadevergoeding. Cliënten vragen zich dan af waarom zij een in hun ogen “luttel bedrag” krijgen voor al het leed dat zij hebben doorstaan.
Om deze vraag te kunnen beantwoorden, geef ik in ogenschouw wat de Hoge Raad – de hoogste rechter in civiele zaken, strafzaken en belastingzaken – heeft te zeggen over het Smartengeld.
De Hoge Raad heeft in verschillende uitspraken uitgelegd naar welke aspecten moet worden gekeken om de hoogte van het Smartengeld te bepalen. Zo zegt de Hoge Raad dat het bij het bepalen van de hoogte van het Smartengeld gaat om de aard en de ernst van het letsel en de gevolgen daarvan voor de betrokkene. Er moet worden gekeken naar de aard, de duur en de intensiteit van de pijn, het verdriet en de gederfde levensvreugde. Daarbij moet gelet worden op de bedragen die door Nederlandse rechters in de loop der jaren zijn toegekend en mag worden gekeken naar buitenlandse beslissingen, al kunnen die niet beslissend zijn. Er moet rekening worden gehouden met geldontwaarding en ook de aard van de aansprakelijkheid en de normschending zijn relevant.
Ondanks de handvatten die de Hoge Raad heeft gegeven, blijft het in de praktijk nogal wat nattevingerwerk om de hoogte van het Smartengeld te bepalen. De elementen die de Hoge Raad aandraagt zijn namelijk niet meetbaar of kwantificeerbaar. Pijn is subjectief.
Hoe pakt de advocaat het aan?
De letselschadeadvocaat vergewist zich er eerst van dat zij een goed beeld heeft van het letsel. De advocaat beschouwt wat de huidige en toekomstige beperkingen en gezondheidsrisico’s zijn. Daarnaast brengt zij samen met het slachtoffer onder woorden waaruit het letsel bestaat. Hierbij kun je denken aan fysieke pijn, maar bijvoorbeeld ook aan verdriet vanwege het niet meer kunnen uitoefenen van een hobby, of melancholie vanwege het vervliegen van carrièrekansen. Nadat het letsel en het leed goed in kaart zijn gebracht, kijken de meeste advocaten naar wat rechters in vergelijkbare gevallen aan Smartengeld hebben toegewezen. Om maar een voorbeeld te geven: Als Ali ooit voor een gebroken hand € 1.500,00 aan Smartengeld kreeg toegewezen, dan claimt de advocaat ditzelfde Smartengeldbedrag voor Bas, die ook een gebroken hand had.
Als Bas echter een briljant pianist is aan het begin van zijn carrière en zijn carrière ziet vervliegen door zijn gebroken hand, dan dekt € 1.500,00 zijn leed niet. Wat claim je dan in zo’n geval? Want voor Bas is een miljoen euro niet eens genoeg. Zo’n hoog Smartengeldbedrag zal Bas niet krijgen. Wat hij wél krijgt zal uit onderhandeld moeten worden, of moet worden bepaald door een rechter.
Gedurende het onderhandelingsproces of in een eventuele gerechtelijke procedure probeer ik niet te veel aansluiting te vinden bij wat rechters in vergelijkbare gevallen hebben toegewezen. Elke persoon is uniek en zo verschilt elke persoon in hoe het letsel ervaren wordt.
Daarnaast meen ik dat de Smartengeldbedragen die door Nederlandse rechters worden toegewezen te laag zijn. Er zou een grotere opwaartse druk moeten zijn bij bepaling van het Smartengeld en dat bereik je niet door steeds dezelfde bescheiden bedragen te claimen. Hoogste smartengeldvergoeding De Rechtbank Rotterdam heeft in een uitspraak van 24 december 2020 aan Smartengeld een vergoeding van € 350.000,00 toegekend. Dit is tot op heden het hoogste Smartengeldbedrag dat in Nederland is toegewezen. In deze zaak had het slachtoffer door een mishandeling zwaar lichamelijk letsel opgelopen. Er was sprake van hersenletsel met als gevolg een halfzijdige verlamming aan de rechterzijde van het lichaam, stoornissen in de kennende functies van de hersenen en een vermindering van de alertheid. Het slachtoffer wordt door het hersenletsel ernstig beperkt in de uitvoering van zijn algemene dagelijkse levensverrichtingen, mobiliteit en communicatie.
Door het ongeluk is het slachtoffer verworden van een gezonde jongeman tot iemand die 24 uur per dag zorg nodig heeft. Gezien de ernstige gevolgen van het letsel kan ik mij voorstellen dat het slachtoffer en diens naasten de Smartengeldvergoeding alsnog vrij laag vinden. Zo zien de meeste slachtoffers de Smartengeldvergoedingen als slechts een pleister op de wonde.
Hebt u letselschade en behoefte aan bijstand van een advocaat?
Dan kunt u geheel vrijblijvend contact opnemen met Elfi Letselschade Advocaat voor een vrijblijvend adviesgesprek.
Geschreven door. I.L. Madu
